રીંગણ ના પાક ની રોગ જીવાત

ઓળખ:

• ઈડા: માદા ફૂદી છુંટા છવાયા સફેદ રંગના નાના, ગોળાકાર ઈંડા મુખ્યત્વે કુમળા પાનની નીચેની સપાટી પર મૂકે છે.

• ઈયળ : ઈંડા માંથી નીકળેલી ઈયળ નાની ને અર્ધપારદર્શક હોય છે. જયારે પૂર્ણ વિકસીત ઈયળ આછા ગુલાબી રંગની, બદામી કે ઝાંખા કથ્થાઈ રંગના માથા વાળી અને ૧૮ થી ૨૦ મીમી લાંબી હોય છે.

• પુખ્ત: પુખ્ત ફુદુ મધ્યમ કદનું અને સફેદ રંગની પાંખોવાડુ હોય છે ફૂદાની અગ્ર પાંખો પર ત્રિકોણ આકારનાં બદામી કે કથ્થાઈ રંગના ટપકાં જોવા મળે છે.

• નુકસાનકારક અવસ્થા: ઈયળ અવસ્થા

• કોશેટા અવસ્થા: છોડના ભાગો કે જમીનમાં હોય છે. કોશેટા ગ્રે રંગના હોય છે.

• નુકશાન :પાકની શરૂઆતની અવસ્થામાં ઈયળ મધ્ય ડુંખ માં દાખલ થઈ પર્ણ દંડ કોરી ખાય છે.જેથી ઉપદ્રવિત ડુંખ ચીમળાઈને સુકાય જાય છે. ફલ અવસ્થાએ ઈયળ કળી તેમજ ફળને કોરી નુકશાન કરે છે. તેના કારણે કળીઓ ખરી પડે છે. ઈયળ ફળમાં વજ્ર્ય (ડીંચા)નાં નીચેના ભાગેથી દાખલ થઈ ફળને અંદરથી કોરીને નુકશાન કરે છે. પૂર્ણ વિકસિત ઈયળ ફળમાં કાણું પાડી બહાર આવી નીચે ખરી પડેલ પાનમાં કે જમીનમાં કોશેટો બનાવે છે. ઉપદ્રવિત ફળોની ગણવત્તામાં ઘટાડો થવાથી તે ખાવા લાયક કે બજારમાં વેચવા લાયક રહેતા નથી.

• નિયંત્રણ વ્યવસ્થાપન:

1.પાકની ફેરબદલી કરવી. 

2.ધરૂવાડિયું સારી નિતારવાળી તેમજ ઉચાણવાળી જગ્યાએ બનાવવુ.

3.પ્રતિકારક જાતો જેવી કે ડોલી-પ, ચકલાસી ડોલી અને આણંદ હાઈબ્રીડ રીંગણ-૧ ની વાવેતર માટે પસંદગી કરવી.

4.પાકની ફેરરોપણી ચોમાસા માં સપ્ટેમ્બર માસની શરૂઆતમાં જયારે ઉનાળામાં જાન્યુઆરી માસનાં બીજા પખવાડિયામાં કરવાથી ઉપદ્રવ ઓછો જોવા મળે છે.

 5.પાકની શરૂઆતની અવસ્થામાં વખતો વખત નુકશાન પામેલ ડૂંખ ઈયળો સહિત તોડી જમીનમાં ઉંડી દાટી તેનો નાશ કરવો.

6. ખેતરમાં ડૂંખ અને ફળ કોરી ખાનાર ઈયળનાં ફેરોમોન ટ્રેપ હેકટરે ૪૦ મુજબ લગાડવાથી આ કીટકનો ઉપદ્રવ ઘટાડી શકાય છે.

7.આ કીટકના ઉપદ્રવની શરૂઆત થયેલ હોય ત્યારે ૧૦ લીટર પાણીમાં લીમડાના મીંજ ૫૦૦ ગ્રામ ભેળવી તૈયાર કરેલ દ્રાવણનો છંટકાવ કરવાથી નિયંત્રણ થઈ શકે છે.