Khetidekho

ખેતીમાં સલ્ફર નો ઉપયોગ

  • ખેતીમાં સલ્ફરનું સ્થાન અત્યંત મહત્વનું છે.ખાસ કરીને તેલીબીયા વર્ગ ના પાક માંટે. 
  • NPK ખાતર બાદ સલ્ફર છોડની વૃદ્ધિ અને સ્વાસ્થ્ય માટે ચોથું  સૌથી મહત્વપૂર્ણ તત્વ ગણાય છે.
ખેતી માં સલ્ફર ના ફાયદા :
  • પાક માટે એન્જીન ઓઈલ જેવું કાર્ય: સલ્ફર પાકના સર્વાંગીણ વિકાસ અને ઉત્પાદનને સુધારે છે. તે છોડની તાકાત અને તેની વૃદ્ધિ ક્ષમતામાં મદદ કરે છે.

 

  • લીલોછમ રહેવામાં મદદ કરે:   છોડને લીલોછમ અને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે, જે સૂર્યપ્રકાશનું સારું શોષણ અને ફોટોસિન્થેસિસ માટે જરૂરી છે.

 

  • તંદુરસ્તી અને ઉત્પાદનમાં વધારો:   સલ્ફર છોડની તંદુરસ્તી અને ઉત્પાદનને વધારવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. તે તેલની ટકાવારી અને દાણાના વજનને પણ વધારે છે.

 

  • તાપમાન સ્થિરતા પૂરી પાડે:  સલ્ફર છોડને તાપમાનના ઉતાર-ચઢાવ સામે રક્ષણ આપે છે, જે તેને વધુ પ્રતિકૂળ હવામાન પરિસ્થિતિઓમાં પણ સ્વસ્થ રહેવામાં મદદ કરે છે.

 

  • પ્રોટીનની માત્રા વધારે:  સલ્ફર છોડમાં પ્રોટીનની માત્રા વધારવામાં યોગદાન આપે છે, જે છોડના વિકાસ અને ફળના ગુણવત્તામાં મદદ કરે છે.

 

  • મૂળ અને મૂળદંડીકાનો વિકાસ સુધારે: સલ્ફર મૂળ અને મૂળદંડીકાનો વિકાસ કરે છે, જે છોડને વધુ મજબૂત અને સ્થિર બનાવે છે.

 

  • જમીનનું pH સંતુલન જાળવે:  સલ્ફર જમીનનું pH બેલેન્સ બનાવી રાખવામાં મદદ કરે છે, જે ખેતી માટે સારી ગુણવત્તાવાળી જમીન તરીકે ગણાય છે.
છોડમાં સલ્ફરની ખામીના લક્ષણો :

જો છોડમાં સલ્ફરની ખામી થાય તો નીચેના લક્ષણો દેખાય છે:  

 

  1. પાન પીળા પડી જાય છે:  છોડના પાનાઓ પીળા પડી જાય છે, ખાસ કરીને નવા પાનાઓ પર આ લક્ષણ વધુ પ્રમાણમાં જોવા મળે છે.

 

  1. છોડની કિનારીઓ દાઝી જાય છે: પાનની કિનારીઓ પર બળતરાના નિશાન દેખાઈ શકે છે, જે છોડની સલ્ફર ખામીને દર્શાવે છે.

 

  1. છોડ ઠીંગણો રહી જાય છે: સલ્ફરની ખામીને કારણે છોડનો વિકાસ અટકી જાય છે અને તે ઠીંગણો રહી જાય છે.

 

  1. મૂળ અને મૂળદંડીકાનો વિકાસ રૂંધાઈ જાય છે:  છોડના મૂળ અને મૂળદંડીકામાં વિકાસ અવરોધાય છે, જેના પરિણામે છોડનું સમગ્ર વિકાસ પ્રભાવિત થાય છે.

 

 

આ લક્ષણોને ઓળખીને યોગ્ય સમયે સલ્ફરયુક્ત ખાતરો આપી છોડને સ્વસ્થ બનાવી શકાય છે. સલ્ફરની પૂરતી માત્રા છોડને પોષણ અને રોગ પ્રતિકારક શક્તિ પૂરી પાડવામાં મદદ કરે છે.

સલ્ફર માં સમજણ અને સાવચેતી
  • સલ્ફર એક મહત્વપૂર્ણ પોષક તત્ત્વ છે જે ખેતીમાં વિવિધ રીતે ઉપયોગમાં આવે છે.
  • તેનો યોગ્ય ઉપયોગ અને સંમિશ્રણ ખુબ જ જરૂરી છે જેથી વાનસ્પતિક વૃદ્ધિ અને ઉત્પાદન બંનેમાં વધારો થાય.

 

 

  1. સલ્ફરનું સંમિશ્રણ કરી શકાય તેવા ખાતર:
  • યુરીયા: યુરીયા સાથે સલ્ફરનું સંમિશ્રણ નિરાપદ છે.

 

  • DAP (ડાય અમોનિયમ ફોસ્ફેટ): DAP સાથે પણ સલ્ફરનું સંમિશ્રણ કરી શકાય છે.

 

  • NPK (૧૨:૩૨:૧૬):NPK ફોર્મ્યુલા સાથે સલ્ફરનું મિશ્રણ ઉપયોગી રહેશે.

 

 

 

 

    2.સલ્ફરનું સંમિશ્રણ ન કરવું જોઈએ તેવા ખાતર:

 

  • SSP (સિંગલ સુપર ફોસ્ફેટ): આ ખાતર માં સલ્ફર નો ભાગ  હોવાથી  સલ્ફરનું મિશ્રણ કરવાનું ટાળવું.

 

  • એમોનિયમ સલ્ફેટ (AS): આ પણ સલ્ફર યુક્ત ખાતર છે, તેની સાથે વધુ સલ્ફરનું મિશ્રણ ન કરવું.

 

  • ૨૦:૨૦:૦:૧૩: આ ફોર્મ્યુલા સાથે પણ સલ્ફરનું મિશ્રણ ન કરવું જેથી સલ્ફરની માત્રા વધી જાય છે.
ઓર્ગેનિક સ્વરૂપે સલ્ફર મેળવવાના સ્રોતો:
  • દેશી છાણીયું ખાતર

 

  • જીપ્સમ

 

  • ફોસ્ફો જીપ્સમ

 

  • ગૌ મુત્ર + ખાટી છાસ: આ પણ એક પ્રાકૃતિક સ્રોત છે.
સલ્ફરની માત્રા અને ફોર્મ:
  • ફાડા સલ્ફર: ૧૦ કિલો/એકર
  • પાવડર સલ્ફર: ૩ કિલો/એકર
  • લીક્વીડ સલ્ફર: ૧ લીટર/એકર
  • સલ્ફર પાયાના ખાતર તરીકે ઉપયોગી છે, પરંતુ પાક સાથે મિશ્રિત કરવાથી ઉગાવાની સમસ્યાઓ ઉત્પન્ન થઈ શકે છે.

 

  • સલ્ફર  એક ફૂગનાશક તરીકે પણ ઉપયોગમાં આવે છે. સલ્ફરનો યોગ્ય ઉપયોગ ખેતીની ગુણવત્તામાં સુધાર લાવે છે અને પાકને રોગમુક્ત રાખે છે.

 

આવી જ અવનવી માહિતી માટે અમારા ફેસબુક પેજ ને નીચેના બટન પર ક્લિક કરી લાઈક કરો…

Related Blogs